Reis’in elçileri / Feyzi Hepşenkal

Dışişleri Bakanlığı’nda “meslek memuru” olarak göreve başlayan insanlar “ateşe, katip, konsolos, müsteşar” gibi unvaları yıllar içinde ve hak ederek alıp; mesleğin zirvesine çıkar, büyükelçi olurlar.

Bazen dışarıdan elçi yapılanlar da olmuştur tarihimizde.

Özellikle de Atatürk’ün döneminde. Yazının sonunda bazılarının adını gururla anacağım.

Fakat önce bugüne, kısaca “Reis’in elçileri” diyebileceğimiz, zamane elçilerine bakalım.

Ve de söze “son elçi” Ozan Ceyhun ile başlayalım.

* Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Avusturya elçisi yapmaya layık gördüğü Ozan Ceyhun hakkındaki eleştirilerin haddi hesabı yok. Neticede Erdoğan onu İzmir’den milletvekili adayı da yaptı 5 yıl önce. İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu hanım, o zaman gayet hoş karşılamış Ozan Ceyhun’u. Şimdi sorsanız, herhalde elçiliğini de memnuniyetle karşılar!

* Endonezya elçisi Mahmut Erol Kılıç: Marmara Üniversitesi, İslam Felsefesi Anabilim dalında "İslam Kaynakları Işığında Hermes ve Hermetik Düşünce" isimli yüksek lisans tezini hazırlamış, ilim irfan sahibi bir zat. Cakarta’ya giderken, Yeni Şafak’taki “veda yazısında” yeni görevine şöyle bir girizgah yapıyor: “Ülkemizde de pek çok ilim adamının hayatlarının bir döneminde diplomatlık da yaptıklarını unutmayalım. Yani kimilerinin zannettiği gibi yeni bir hadise değil bu uygulama. Bir Yahya Kemal, bir Fuat Köprülü sadece bir kaçı…”

·         Cezayirelçisi Mahinur Özdemir Göktaş: Hanımefendinin hikayesini zaten yazmıştım. Tekrara gerek yok. 

·         Çin Halk Cumhuriyeti elçisi Abdulkadir Emin Önen: İki dönem AKP’den Şanlıurfa Milletvekili olmuş. Çin’de bir süre iş yapmış. Ve sonuçta kapaktaki fotoğrafı çektirmeye hak kazanmış!

·         Hollanda elçisi Şaban Dişli: AKP’nin eski milletvekili ve genel başkan yardımcısı. Google’a adını yazın, çıkanları heyecanla okuyun!

·         İran elçisi Derya Örs: Fars Dili ve Edebiyatı alanındaki akademik çalışmalarının yanı sıra TRT için programlar yapar ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Farsça mütercim-tercümanı iken, “ver elini Tahran” deyip, büyükelçi olmuş.

·         Japonya elçisi Hasan Murat Mercan: Eski AKP milletvekili, genel başkan yardımcısı. Severim kendisi, efendi insandır.

·         Kuveyt elçisi Ayşe Hilal Sayan Koytak: AKP genel başkan yardımcısı ve eski aile bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’nın ablası. Erdoğan’ın eski danışmanlarından.

·         Çek Cumhuriyeti elçisi Egemen Bağış: Ne diyeyim? Malum kişi.

·         Lüksemburg elçisi Fazilet Dağcı Çığlık: 1 yaşından beri İsviçre’de yaşamış, Erzurum’dan iki dönem milletvekili yapılmış. Eşi Muharrem Çığlık ise iktidarın müşavir, danışman olarak görev verdiği kişilerden biri.

·         Malezya elçisi Merve Safa Kavakçı: Kendisi, belki de AKP’ye iktidar yolunu açan işaret fişeği. 1999 yılında Fazilet Partisi’nden seçilen ilk türbanlı kadın milletvekili olarak tarihe geçti. Fatima ve Mariam’in annesi.

·         Umman elçisi Ayşe Sözen Usluer: AKP Yalova eski il başkanı Reşat Sözen’in kızı. Önce AKP genel merkezinde, sonra Cumhurbaşkanlığı’nda Erdoğan’ın danışmanlarındandı.

Elçiliklerde TİKA etkisi!

·         Özbekistan elçisi Mehmet Süreyya Er: 1992 yılında Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsüne Araştırma Görevlisi olarak girmiş, (Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı) TİKA’da çalışmış. Elçilik sitesindeki özgeçmişini, tercüme makalelerini bile ekleyerek epey zenginleştirmiş! (Ben de elçi yapılsam, bugüne kadar yazdığım 20-30 bin makaleyi tek tek özgeçmişime koysam mı acaba?)

·         Somali elçisi Mehmet Yılmaz: TİKA’da Personel, İdari ve Mali İşler Daire Başkanı, Eğitim, Kültür ve Sosyal İşbirliği Daire Başkanı, Başkan Müşaviri, Dış İlişkiler ve Ortaklıklar Dairesi Başkanı olarak çalışmış.

·         Kamerun elçisi Ayşe Saraç: Elçi yapılmadan, TİKA Budapeşte Program Koordinasyon Ofisi Koordinatörü imiş.

·         Yemen elçisi Faruk Bozgöz: Yine bir TİKA’lı. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Dicle Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Sana Üniversitesi Diller Fakültesi, Dicle Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Rize İlahiyat Fakültesi’nde çalışmış.

* * *

Başka AKP’liler de elçi yapılmıştı daha önce.

İzmir eski milletvekili Zekeriya Akçam, Endonezya; Bursa eski milletvekili Tülin Erkal Kara Makedonya elçisi olmuş ve birkaç yıl sonra geri çağrılmışlardı.

Geçmiş “mazide kalmış” gerçekten

Gelelim “eski zaman” elçilerine.

·         Bükreş’te 13 yıl görev yapan Hamdullah Suphi Tanrıöver, İstiklâl Marşı'nı etkili sesi ile meclis kürsüsünde ilk defa okuyan kişidir aynı zamanda.

·         Yakup Kadri Karaosmanoğlu 1934 yılında Tiran, 1935'te Prag, 1939'da Lahey, 1942'de Bern, 1949'da Tahran ve 1951'de yine Bern elçisi oldu. Türk edebiyatına ise Kiralık Konak, Yaban, Nur Baba, Zoraki Diplomat gibi ölümsüz eserler kazandırdı.

·         Yahya Kemal Beyatlı önce Varşova ve Lizbon’da, yıllar sonra da Pakistan’da elçilik yaptı.

Acaba Yahya Kemal’in hangi şiirini aktarsam da, günü mana ve ehemmiyeti ile uyuşsa.

En iyisi, en sevdiğim olsun:

* * *

“Artık demir almak günü gelmişse zamandan

Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan

Hiç yolcusu yokmuş gibi alır yol

Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol

Birçok giden memnun ki yerinden

Çok seneler geçti çok seneler geçti

Dönen yok seferinden

Ne giden son gemidir bu

Hicranlı hayatın ne de son matemidir bu

Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler

Bilmez ki, giden sevgililer dönmeyecekler

Birçok giden memnun ki yerinden

Çok seneler geçti çok seneler geçti

Dönen yok seferinden”

* * *

Bir yanda kendini Yahya Kemal’le eş tutanlar, bir yanda tombaladan çıkarcasına makam sahibi yapılanlar, bir yanda… Boş verin hadi.

Demem o ki:

Bizler de, meçhule giden bir geminin zoraki yolcularıyız şimdi.

A3HABER