Keşke Japon olsaydım ama imkansız😜
DNA testi
yaptıran Türkler Kızılderili,
Yahudi ve Ermeni kökenli olduğunu öğreniyor
Sibel Ekin / Ahvalnews
Tarih kitaplarında
anlatıldığı gibi hepimiz Orta Asya’dan mı geldik? İnternette satılan gen
testleriyle artık atalarımızın kim olduğunu öğrenmek mümkün. My Heritage,
23andme ve Ancestry gibi şirketler gen testiyle bize ırksal kökenimizi ve
ailemizin nereden geldiğini söylüyor.
Dünya çapında
milyonlarca insanın yaptırdığı gen testi Türkiye’de yasaklı ancak yurtdışında
bu testi yaptıran çok sayıda Türkiyeli var. Testin sonuçlarıyla kimi
Kızılderili kökenini öğrenmiş, kimi de Ermeni ya da Yahudi olduğunu keşfetmiş.
Gen testini
internetten satın aldıktan sonra uygulaması oldukça basit. Şirket size bir kutu
gönderiyor. Kutunun içinden çıkan küçük bir tüpe tükürük örneğinizi veriyor
ardından tüpün üzerindeki numarayı şirketin internet sitesine girip kayıt
oluyorsunuz sonra da kutuyu geri gönderiyorsunuz.
Sonuçlar bir ay
sonra mailinizde. Yüzde olarak hangi ırktan geldiğinizi ve sizin gibi testi
yaptıran insanlar arasındaki varsa akrabalarınızın listesini görebiliyorsunuz.
İsterseniz hangi hastalık genini taşıdığınızı söyleyen bir sağlık testini de
ekstra ücretle yaptırabilirsiniz. Irksal kökenini bulmak için gen testi
yaptıran Türkiyelilerle yaşadıklarını konuştuk.
Tasarımcı Gül Çelik
gen testi yaptırma hikâyesini şöyle anlatıyor:
“10 yıl önce
meraktan yaptırdım. 10 yıldır yaptıran insanlar çoğaldıkça bilgiler güncellenip
detaylanıyor. Yeni akrabalarımızı bulup bize maille söylüyorlar. Siz iletişim
bilgilerinizin paylaşılmasına izin verirseniz akrabalarınız da size
ulaşabiliyor.
İlk sonuçlarda iki
üç ırk vardı ama son yıllarda buna yenileri eklendi. Sonuçlarımı şöyle
özetleyeyim benim test yaptırdığım şirket yüzyıllar bazında atalarımı
araştırmış. Soyağacımda 1500 senesinde Moğol var, 1600 yılında İtalyan eklenmiş
1700 yılında Yahudi, 1800’de de Ermeni eklenmiş ondan sonraki yüzyılda da Yunan
var.”
Bayburtlu Müslüman
bir Türk ailesi olduklarını söyleyen Çelik anlatmaya devam ediyor:
“Bayburtluyuz ama
testte Ermeni olduğumu öğrendim. Teste göre İtalyan ve Yunan kanım da fazla.
Anneanneme `Biz Ermeni miyiz’ diye sordum ama reddetti, ‘Yok öyle bir
şey’ dedi. Aile büyüklerimiz sonuçlara inanmak istemedi. ‘Bilmiyoruz böyle bir
şey’ dediler. Testin bilimsel olduğunu söyledim ama duymak bile istemediler.
Biz bu testten önce
Bayburt’u sadece Türk bilirdik. Ama insanlar evleniyorlar, isteyerek veya zorla
din değiştiriyorlar, karışıyorlar. Belki anneannem biliyordu, toplum
baskısından söylemek istemedi, onun adına üzgünüm.”
Gül Çelik, testle
ortaya çıkan İtalyan kuzeniyle görüşmesini ise şöyle anlatıyor:
“İtalyan
akrabalarımdan birisi mesaj attı. O, 1600 senesine kadar bulmuş kökenlerimizi
İtalyan atalarımızın hikâyesini şöyle anlattı: İtalya’dan köle olarak 100 kişi
Osmanlı topraklarına geliyor ve bu 100 kişiden biri bizim dedemizmiş. Benim
akraba listemde Türkler, İtalyanlar, Yunanlılar, Ermeniler ve Süryaniler var.
Listede gözüme çarpan bu beş ırk. Ben mesela tasarım el sanatları yapan bir
insanım. DNA testiyle ortaya çıkan akrabalarımdan bana ulaşan on kişiden dokuzu
hep el sanatlarıyla ilgilenen kişiler. Çok ilginç gerçekten.”
Gül Çelik eşinin
DNA sonuçlarıyla da şaşkınlık yaşadıklarını anlatıyor:
“Eşim Yahudi ve
Kohen sülalesinden çıktı. Daha önce aileden buna ilişkin bir şey duymamış. Hiç
Yahudi akrabası yok. Müslüman olarak yetiştirilmiş biri.”
Ermeni olduğunu
öğrenince hissettikleri hakkında ise şöyle diyor, “Yurtdışında şunu gördüm:
Türkiye’de doğmuş ve yetişmiş Yahudi, Ermeni ve Süryaniler, kültür olarak
Türklerden farklı değil. Hatta aynılar. Dolayısıyla ben zaten ayrımcı biri
olmadığım için DNA sonuçlarına sevindim ‘Aaa ne güzel öyle mi ve demek ki kanım
çekmiş’ dedim.”
Ayşe Hanım, ABD’de
yaşayan bir Türkiyeli matematik profesörü adını vermek istemiyor, test
yaptırmaya karar verişini şöyle anlatıyor:
“ABD’de gen
testleri çok yaygın, ben de merak ettim. Şükran gününde 23andme’de indirim
olunca ‘alalım’ dedik.”
Ayşe sonuçları
görünce çok şaşırdığını söylüyor:
“Sonuçlar için
internetten girdiğimizde bana direk Türkiye’nin şehirlerini gösterdi, ailem
nereden gelmiş nereye gitmiş buna dair bilgiler. Çok şaşırdık, çünkü adım
dışında Türk olduğuma dair hiçbir bilgi girmemiştik. Biz Rizeliyiz ama teste
göre ailem sırasıyla Trabzon, Artvin, Rize ve Samsun´a gelmiş. Şok olduk test
nokta atışı yaptı. ‘Artvin’ diyor mesela, benim babaannem Gürcü, Artvin’den.
Trabzon hakkında ise bir bilgim yoktu, sonra aile büyükleri Trabzon’dan
geldiğimizi doğruladı.”
Test sonuçlarıyla
bulduğu kayıp akrabasının hikâyesi de bir hayli ilginç:
“Şirket bin tane
akrabamı bulmuş. Bir tanesi çok ilginçti. ‘Gerhard’ diye Ekvatorlu biri 3.
dereceden kuzenim görünüyor. Adama mesaj attım. Sonra baktım, babası
Moskova’dan ben biliyorum ki babamın amcasının oğlu Moskova’ya göç etmişti.
Orda bir Rus’la evleniyor, çocukları oluyor sonra önce Ekvador’a ardından
ABD’ye göçüyorlar. Bu listedeki kişi de onun torunu. Şu an Florida’da yasayan
babamın kuzeninin torununu buldum.”
İlginç başka bir
detay daha paylaşıyor Ayşe Hanım:
“Benim eşim bir
baktı 3. dereceden kuzeni Kanada’da ünlü bir yazar. “Allah Allah bizim böyle
bir tanıdığımız yok” dedi sonra iletişime geçtik, meğer kadıncağız biyolojik
babasını bilmiyormuş. Hikayesi şöyleymiş; kadının annesi Hollandalı 60’lı
yıllarda Hollanda’ya gelen bir Türk işçiyle aşk yaşıyor. Sonra bu yazar doğuyor
ama anne kızına babasının kim olduğunu söylememiş, şu anda da alzheimer. Kadın
babasını bulmak için bu testi yapıyor, tek bildiği babası bir Türk. Test
sonuçlarında bir çıkıyor ki babası Antakyalı. Biz aile içinde araştırdık
Hollanda’ya giden kim var diye hala bulamadık. Ama biliyoruz ki eşimin akrabalarından
biri.”
Test sonuçlarında
karşılaştığı başka bir sürpriz hakkında ise şunları söylüyor:
“Ben Matematik
profesörüyüm. Test sonuçlarında çıkan akrabalarımın çoğu da benim gibi
matematikçi, yani genlerde bir şey var.”
Ayşe Hanım, test
sonuçlarının ona ne düşündürdüğünü şöyle anlatıyor, “23andme den aldığım DNA
datamı bu testi yapan başka bir şirketin My Heritage’ın sitesine ücretsiz
yükledim. Orada da genlerimde yüzde 20 Yunan ve Ermeni çıktım. Biz koca bir
imparatorluktan gelen bir toplumuz karışmamız çok doğal ben “Ne güzel
karışığım” diye düşündüm. Yunan arkadaşlarıma da yazdım `yüzde 20
Yunanlıymışım¨ diye onlar da ‘Biz de yaptıralım muhtemelen bizde de Türklük
çıkacak’ dediler.”
Test şirketlerinin
elinde çok fazla Türkiyeli datası olmadığını da belirterek ekliyor:
“Data olsa sonuçlar
daha da çeşitlenecek. Mesela ben biliyorum ki bende Kürt kanı da var ama o
çıkmadı işte. O kadar ayrıntıya inmiyor Lazı da göstermiyor mesela. Süryani’yi
benim yaptırdığım test Arap kategorisinde değerlendiriyor. Türk ırkı da ‘Batı
Asyalı’ diye geçiyor. Ama Ermeni ve Yunanlı var bunların genlerinizdeki
yüzdesini veriyor. Daha çok Türkiyeli bu testi yaptırsa ellerindeki data
çeşitlenecek ve daha ayrıntılı sonuçlar edineceğiz.”
Aslı Muzde ise gen
testini sağlık kaygısıyla yaptırdığını anlatıyor:
“Kanser geni
taşıyor muyum, diye araştırmak istedim, yokmuş öğrendim. Etnisite meselesine
gelince yüzde 73 Orta Asyalı çıktım. Ama diğer dağılımlar beni şaşırttı. Çünkü
İtalyan ve Yunan kanımın olduğunu öğrendim ama beni en fazla şaşırtan yüzde 1-2
civarinda Kızılderili kanım olduğunu öğrenmem oldu. Aileden bununla ilgili
hiçbir şey duymadım. Bir Kızıldereli kanı taşımak hem hoşuma gitti, hem de
ilginç geldi.”
Peki, sonuçları
ailesi nasıl karşıladı:
“Babam inanmadı,
reddetti. Annemin tepkisi daha komikti. DNA testleriyle bir sürü akrabanız
çıkıyor. Annem ‘Olan akrabalarımız bize yetiyor, fazlasına ihtiyaç yok’ dedi.
Ben de ona bu testin ben kadın olduğum için maternal patter’dan yola çıkılıp
yapıldığını ve bu akrabaların onun tarafından geldiğini anlattım. Ben öyle
deyince ‘Hımm o zaman bir tanışalım’ dedi.”
Muzde’den sonra
arkadaşları da bu testi yaptırmış:
“İngiltere’deki
Türk arkadaşımda Hint kanı çıktı ve ‘Ben Hintlilerden nefret ederim’ diyen bir
kızdı. Kendinde o kanı gördükten sonra düşünceleri değişti. Gaziantepli bir
arkadaşım Yahudi olduğunu öğrendi inanamadı. ‘Yahudilerden hoşlanmıyorum’
derdi. Çok şaşırdı. ‘Ben bunu Gaziantep’te açıklayamam’ dedi. Şimdi Yahudilik
üzerine okumaya başladı.”
Aslı Hanım, test
sayesinde kayıp akrabasını bulma hikayesini ise şöyle anlatıyor, “3.dereceden
kuzenimle tanıştım. Almanya’da yaşayan Türklerden. Ailesi Aydınlı. Tahminim,
büyük dedem Yunanistan’dan geldiğinde üç kardeş geliyorlar ama kardeşlerden
birini kaybediyorlar. Bu kuzenim kayıp kardeşin torunu. Sonra başka biri
daha ulaştı bana. Bu çocuk da Fransa’da evlatlık edinilmiş. Kayak hocası.
‘Akrabam var mı’ diye DNA testini yaptırıyor ve beni bulunca da ‘Sen benim
ailemsin’ demeye başladı, bayramlarda arıyor. Yakında evime gelip yatılı
kalacak.
Aslı Muzde, test
sonuçlarını öğrenmekle yaşadığı değişimi ise şöyle anlatıyor:
“Kızılderililerin,
sorunlarıyla daha çok ilgilenmeye başladım. Böyle bir testi herkese öneririm.
İnsan şunu görüyor dünyadaki bütün ırklara kolunuzu uzattığınız mesafedesiniz.
Damarlarında dolaşan kan birbiriyle bağlı, o yüzden ‘biz’ ve ‘onlar’ diye bir
şey yok.”
KAYNAK
Yorumlar
Yorum Gönder