DİKKAT: Yangından sonra ağaçlandırma yapmadan okunmalı

Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü Ekoloji Anabilim Dalı’ndan, yangın ekoloğu Doç. Dr. Çağatay Tavşanoğlu uyarıyor:

⭕ Akdeniz ormanlarında yangın sonrası yapılacak insan müdahalelerinde dikkatli olmak gerekiyor. Yangın sonrası ağaç dikme faaliyetleri çoğu zaman yanan alana dozerlerle girerek çıkan bitkileri temizleme ve fidan dikme şeklinde gerçekleşiyor. Bu faaliyet, yangın sonrası ortaya çıkan ve çıkacak olan biyolojik çeşitliliği yok etmekte ve bu alanları çam monokültürüne (bizim durumumuzda kızılçam plantasyonu) çevirmektedir.

⭕ İzmir yangını sonrası yapılan kitlesel fidan dikme önerilerini iyi niyetli bulmakla birlikte, bunun ekolojik olarak yanlış bir uygulama olacağını biliyorum. Ağaçlandırma, yangın alanlarında ancak son çare olarak başvurabileceğiniz, karar verilme sürecinde ekoloji ve ormancılık bilgisi gerektiren ve doğal ekosistem üzerinde kalıcı hasarlara sebep olabilecek bir uygulama. 

⭕ Her ne kadar erozyon kontrolü, kentsel peyzaj, ekolojik restorasyon gibi gerekçelerle yapılmış başarılı ağaçlandırma uygulamaları olsa da, Akdeniz ormanlarının yangından sonra ağaçlandırılmasının, biyoloji çeşitlilik açısından götürüsünün getirisinden daha fazla olduğunu söyleyebilirim. 

⭕ Yangından sonra kızılçam ormanlarının restorasyonu için, Orman Teşkilatı’nın da sıklıkla kullanmakta olduğu, yanmış dalların yere serilerek kızılçam tohumu takviyesi yapma şeklinde bir uygulama var. ‘Doğal gençleşme’ olarak da ifade edilen bu yöntemde, alana herhangi bir dozer müdahalesi olmadan ve alana fidan dikmeden alanın yeniden ormana dönüşmesi sağlanıyor, aynı zamanda biyolojik çeşitliliğe de zarar verilmiyor. 

⭕ Bu doğrultuda, vatandaşlar, politikacılar ve sivil toplum kuruluşları, ormanın yenilenmesi sürecinin bir takipçisi olabilir, bu alanlarda kaçak yapılaşma, tarım alanı açma gibi faaliyetler olup olmadığını denetleyebilir ve toplumun yangınlar konusunda bilinçlendirilmesi için çaba harcayabilirler. Bu tarz girişimler, ormanların korunması açısından yanan alana gidip fidan dikmekten çok daha faydalı olacaktır.

KAYNAK